Nieuw onderzoek laat klimaatrisico's voor Nederlandse reisorganisaties zien

Gefinancierd door CELTH en milieuorganisatie Natuur & Milieu hebben onderzoekers van Breda University of Applied Sciences, Wageningen Universiteit en HZ University of Applied Sciences in samenwerking met de reisbranche een tool ontwikkeld die de mate waarin reisorganisaties blootgesteld zijn aan klimaatrisico’s in kaart brengt. Met behulp van deze KLIMARISKSCAN zijn 199 Nederlandse reisorganisaties onder de loep genomen. De onderzoekers concluderen dat 165 bedrijven beduidende klimaatrisico’s lopen.

Klimaatrisico’s zijn risico’s op versneld waardeverlies en het stranden van activa als gevolg van de effecten van klimaatverandering. De onderzoekers hebben 18 verschillende klimaatrisico’s gevonden die impact hebben op de reisbranche.

Klimaatverandering raakt vakantiebestemmingen nu al

Veel vakantiebestemmingen hebben nu al in toenemende mate te maken met bijvoorbeeld hitte, droogte, natuurrampen (bosbranden, noodweer) en de effecten van zeespiegelstijging. Dit zal leiden tot toenemende gezondheidsrisico’s voor klanten en medewerkers, schade aan hotels en omzetverlies. Sommige bestemmingen zullen in de nabije toekomst ongeschikt worden voor bepaalde vormen van toerisme.

Vliegvakanties worden duurder

De luchtvaart verduurzaamt te langzaam. Duurzamere vliegtuigbrandstof is duur en blijft schaars.  En de prijs van CO2 emissierechten zal stijgen. Met het vliegtuig op vakantie wordt dus duurder. Ook zullen bepaalde bestemmingen en productvormen minder aantrekkelijk worden voor consumenten door normverschuiving en de steeds zichtbare fysieke effecten van klimaatverandering op vakantiebestemmingen.

Vliegvakanties maken touroperators kwetsbaar voor klimaatrisico’s

"Vliegvakanties – met name over grotere afstanden – hebben een klimaatimpact die vaker juridisch en maatschappelijk ter discussie zal worden gesteld. Tegelijkertijd stellen juist vliegtuigen reisorganisaties in staat winstgevend vakanties aan te bieden naar bestemmingen die kwetsbaarder zijn voor de effecten van klimaatverandering. Reisorganisaties die voor hun product dus grotendeels afhankelijk zijn van met name long-haul luchtvaart zijn daarmee aanmerkelijk kwetsbaarder voor klimaatrisico’s.” aldus Harald Buijtendijk, hoofddocent en onderzoeker duurzaam toerisme bij het Centre for Sustainability, Tourism and Transport van Breda University of Applied Sciences en hoofdauteur van het rapport. 

“Het groeiende aanbod van met name vliegreizen vergroot de klimaatrisico’s voor de reisbranche maar ook voor andere sectoren. De reisbranche zet daarmee eigenlijk zelf het eigen businessmodel onder druk. Gelukkig zitten reisorganisaties in de positie om zowel iets aan de oorzaken van de klimaatrisico’s voor iedereen te doen als aan de gevolgen voor hun eigen sector”, stelt Piet Sprengers, Manager Duurzaamheidsstrategie en Beleid bij ASN Bank.

Reisorganisaties moeten aanbod aanpassen, overheid kan hen hierbij helpen

Zolang gevestigde verdienmodellen nog renderen hebben reisorganisaties echter weinig prikkels om hun aanbod aan te passen. Overheidsbeleid kan dan ook helpen. Bijvoorbeeld door vliegbelasting afstandsgebonden te maken, waarbij met name langere afstanden sterker belast worden en een juridisch vastgelegd CO2 plafond voor alle Nederlandse luchthavens. Op deze manier wordt het interessanter voor reisorganisaties om productaanbod minder luchtvaartafhankelijk te maken en zich te richten op bestemmingen die minder kwetsbaar zijn voor de effecten van klimaatverandering. Dit komt hun eigen toekomstbestendigheid ten goede.

Meer onderzoek naar klimaatrisico’s nodig

Onderzoek naar klimaatrisico’s staat in veel sectoren nog in de kinderschoenen. KLIMARISKSCAN kan doorontwikkeld worden, bijvoorbeeld naar een compleet klimaatrisico-model voor toerisme. Ook is het waardevol om voor de populairste Nederlandse vakantiebestemmingen regelmatig te meten hoe vanuit Nederlands reizende vakantiegangers blootstelling aan de effecten van klimaatverandering ervaren en hoe dit hun vakantiegedrag beïnvloedt.

Menno Stokman, directeur CELTH: “Dergelijk tools en data helpen zowel de industrie als beleidsmakers om gedragsveranderingen aan zowel de vraag als aanbodzijde te realiseren en zo duurzamer reizen mogelijk te maken.”