Mooie CELTH-sessie op Toerisme Top: Hoe recreatie & toerisme aan tafel komt bij ruimtelijke processen

“We hebben een heel mooi traject met het Vrijetijdsnetwerk gehad”, vatte Hartman de samenwerking met de provincies samen. “Uitgangspunt van de leidraad is dat we fysieke ruimte nodig hebben voor toerisme en recreatie maar we als domein ook kwaliteit toevoegen aan de leefomgeving.”

Er komt volgens Hartman een hele wereld aan ruimtelijke opgaven op Nederland af maar aandacht voor recreatie en toerisme is in ruimtelijke processen geen vanzelfsprekendheid. “Dat moet veranderen want met de juiste ingrepen in de omgeving kunnen we de kwaliteit van leven vergroten.”

De basisgedachte in de leidraad is dat elk landschap ook een vrijetijdslandschap is. “Daarom alleen al moeten recreatie en toerisme in ruimtelijke processen worden meegenomen.” De nieuwe Leidraad Ruimte voor Recreatie & Toerisme is geen handboek maar geeft beleidsambtenaren toerisme en recreatie bij provincies en gemeenten veel handvatten om betrokken te raken bij ruimtelijke processen. “Het heeft inzicht in rollen en acties, informatie over actuele ruimtelijke programma’, voorbeelden uit de praktijk, inzicht in ontwerpend onderzoek en diverse analysetools.”

Centraal in de leidraad staat het denkmodel met aan de rand de maatschappelijke transities waar we voor staan en in het centrum het ruimtelijk domein met het proces en de rollen. Rollen die relevant zijn voor beleidsambtenaren omvatten analyseren, organiseren, inspireren en adviseren. Het proces draait rond agendasetting & probleemdefinitie, visie & beleidsontwikkeling, beleidsdoorwerking en uitvoering & resultaat. “Kijk steeds welke rol je als beleidsambtenaar recreatie en toerisme in welke fase van het proces kunt hebben.”

Hartman had voor de aanwezigen ook een aantal mooie take-aways:

• Zorg voor een goed sectoraal beleid als uitgangspunt en een onderbouwd gezamenlijk verhaal.
• Positioneer toerisme en recreatie als oplossing die kan bijdragen aan een goede leefomgeving met belevingswaarde en brede welvaart voor de inwoners.
• Ken de potentie en toekomstbeeld van het gebied en identificeer koppelkansen.
• Creëer een formele beleidspositie anders zit je alleen maar voor de ‘leuk’ aan tafel.
• Houdt binnen de vaak beperkte financiële ruimte focus op wat echt belangrijk is.
• Blijf ook aan tafel bij de uitvoering zodat de plannen ook daadwerkelijk zoals bedoeld worden gerealiseerd.

Op de twee volgeboekte sessies op de Toerisme Top konden de deelnemers reflecteren op het denkmodel waarin ze zich duidelijk herkenden. De discussie leverde nog diverse interessante inzichten op:

• Analyse is cruciaal. We MOETEN weten wat er speelt, welke programma’s en processen spelen maar ook welke ruimtevraag de sector eigenlijk heeft. En, hoe ziet die ruimtevraag er dan uit, qua ruimtelijke inrichting, ruimtelijke concepten (à la landschapsarchitectuur en landschapsinrichting).
• In de praktijk ben je nu erg afhankelijk van de specifieke personen die je treft (zijn zij welwillend, zien zij kansen). Het creëren van een formele beleidspositie kan helpen om het al dan niet betrekken van recreatie en toerisme minder persoonsafhankelijk te maken.
• Framing is essentieel. We moeten meer denken vanuit de ander, de taal van andere domeinen spreken, ons richten op ‘what’s in it for them’ en onze collega’s doen realiseren dat dit óók over hen gaat. Iedereen is immers recreant.
• Ons domein is enorm versnipperd. Een landelijk gremium, zoals de Raad voor Recreatie en Toerisme zou enorm behulpzaam kunnen zijn voor het borgen van de belangen van ons domein in programma’s en plannen van alle overheidslagen.

Nieuwsgierig naar de Leidraad Ruimte voor Recreatie & Toerisme? Download deze dan via de CELTH-site.